Στο πνεύμα των ημερών η εκδήλωση της ΕΓΕ για τον Παπαδιαμάντη

Μια καταπληκτική εκδήλωση πρόσθεσε στο πλούσιο ενεργητικό της η Ένωση Γυναικών Ελλάδας - Παράρτημα Κω με το αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη που διοργάνωσε στην κατάμεστη από κόσμο Αίθουσα της Πνευματικής Εστίας το Σάββατο 26 Νοεμβρίου, παρουσία του Μητροπολίτη και του Δημάρχου, με αφορμή τα 160 χρόνια από τη γέννησή του και τα 100 από το θάνατό του.
Ανοίγοντας την εκδήλωση η Πρόεδρος της ΕΓΕ, Μαίρη Φάκκου,τόνισε πως στη «μνημονιακή κατήφεια που βιώνουμε καθημερινά, χρέος μας να μνημονεύουμε ό,τι μας κάνει περήφανους σ’ αυτή τη Χώρα. Ό,τι μας βοηθά να αντλήσουμε δύναμη για να αντέξουμε τις δυσκολίες που έρχονται. Ακολουθώντας την παρότρυνση του Οδυσσέα Ελύτη:
«Όπου και να σας βρίσκει το κακό αδελφοί,
όπου και να θολώνει ο νους σας
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό
και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη»
Προσεγγίζουμε τη μαγεία του από την οπτική των γυναικών, σε ένα έργο όπου οι γυναίκες κατέχουν εξέχουσα θέση. «Ανιχνεύοντας λοιπόν, τις Παπαδιαμαντικές γυναίκες», με οδηγό μια από τις σπουδαιότερες μελετήτριες του Παπαδιαμαντικού έργου.».
Η κεντρική ομιλήτρια, η κ. Μαρία Γκασούκα, Επίκουρη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, ξεκίνησε αφιερώνοντας την ομιλία της στις γυναίκες της Κω. Αποκάλυψε ότι ο Παπαδιαμάντης αποτελεί το πάθος της ζωής της και πρόκειται για ένα συγγραφέα που η μελέτη του έργου του συνεχίζει να αποκαλύπτει καινούργιες πτυχές. Π.χ. ο πολιτικός Παπαδιαμάντης, ο οποίος ασκεί οξεία κριτική σε καταστάσεις και φαινόμενα που και σήμερα βρίσκονται στην επικαιρότητα. Οι ηρωίδες του είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσες από τους ήρωες του, χαρακτηρίζοντας το έργο του γυναικοκεντρικό, χωρίς όμως ο ίδιος να είναι φεμινιστής, μάλλον μισογύνης, καθώς στέκεται αρνητικά απέναντι στις μορφωμένες γυναίκες ή φοβάται τις κατάρες των ηλικιωμένων γυναικών. Η ομιλήτρια σκιαγράφησε με τρόπο γλαφυρό τις ηρωίδες στα Αθηναϊκά και Σκιαθίτικα διηγήματα του Παπαδιαμάντη. Ανιχνεύοντας την κοινωνική θέση των γυναικών, ανέδειξε και τα κοινωνικά ζητήματα της εποχής, για τα οποία δε δίστασε να πάρει θέση ο Παπαδιαμάντης, όπως η προίκα και η πώληση της γυναίκας, η εγκατάλειψη των γυναικών από τους άνδρες και η ανάγκη μόνες να σταθούν στην οικογένεια, ο πολιτικός γάμος, τα παιδιά εκτός γάμου, και φώτισε συγχρόνως την κοινωνική διάσταση του έργου η οποία είχε περιοριστεί από τη θεολογική και την ηθογραφική.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη Φόνισσα, η οποία θεωρείται το μοναδικό νεοελληνικό έργο που μπορεί να σταθεί επάξια στο πλευρό των τραγικών ηρωίδων της αρχαιότητας.
Την πιθανή απολογία της Φόνισσας, μέσα από την εργασία μιας μεταπτυχιακής φοιτήτριας με τίτλο: «Η φόνισσα του Παπαδιαμάντη απολογείται», απέδωσε θεατρικά η Χαρίκλεια Βαμβακίδου σε σκηνοθετική επιμέλεια της Διονυσίας Κασίου από την 1η θεατρική σκηνή του Δήμου της Κω, καθηλώνοντας τον κόσμο με τη συγκλονιστική ερμηνεία της.
Χαρακτηριστικά αποσπάσματα από διηγήματα του Παπαδιαμάντη, διάβασαν έξοχα η Μαρία Κιάρη και η Ελένη Διακοπαναγιώτη.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε μελωδικά, με το τραγούδι «Ήτανε μια φορά» από την τηλεοπτική μεταφορά του ιστορικού μυθιστορήματος «Οι έμποροι των Εθνών» σε στίχους Κώστα Φέρρη και μουσική Σταύρου Ξαρχάκου, που ερμήνευσε αισθαντικά ο Γιώργος Σκαρπαθιωτάκης με τον Θανάση Πουλιό στο αρμόνιο.
Τις άριστες εντυπώσεις όλων συνοψίζει η παρατήρηση στο τέλος της κ. Γκασούκα: «Η εκδήλωση της Κω μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο καταλληλότερος επίλογος για το Έτος Παπαδιαμάντη.»